Powództwo o ustalenie zobowiązania to rodzaj pozwu cywilnego, który służy do ustalenia istnienia obowiązku prawnego i jego wymagalności. Jest to skuteczny sposób na rozwiązanie nierozstrzygniętych spraw lub sytuacji, gdy strony nie mogły lub nie chciały się dogadać. W tym artykule omówimy opłaty, procedury oraz dostępne środki prawne dla osób starających się o ustalenie prawdy.
Co to jest powództwo o ustalenie zobowiązania?
Powództwo o ustalenie zobowiązania jest rodzajem sprawy sądowej, w której strony żądają od sądu ustalenia obecności lub nieobecności zobowiązania prawnego między nimi. W takich sprawach skarży się na stronę, twierdząc, że strona ma prawny obowiązek dokonać określonego działania lub wstrzymać się od jej wykonania. Sama sprawa może dotyczyć umów o pracę, długów czy nawet zobowiązań związanych z poniesionymi nakładami w trakcie trwania związku.
Powództwo o ustalenie zobowiązania opiera się głównie na prawie cywilnym, w szczególności na przepisach dotyczących obowiązków umownych. Zazwyczaj chodzi tu o art. 189 kodeksu postępowania cywilnego, w myśl którego „Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.”
Ponadto od stron można również wymagać dokumentacji lub innych dowodów potwierdzających swoje twierdzenia i dane oraz informacje dotyczące umowy.
Ile kosztuje złożenie powództwa o ustalenie zobowiązania?
Koszty procesu cywilnego zależą od charakteru sprawy oraz jej skomplikowania. Stała i podstawowa wysokość opłaty w wynosi od 30 zł do 5000 zł. Dodatkowo w sprawach majątkowych pobiera się opłatę stosunkową, która wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (WPS) lub wartości zaskarżenia. Opłata ta może sięgać od 30 zł do nawet 100 000 zł. Koszty te mają charakter osobisty i domagać się ich zwrotu trzeba dopiero po wygraniu sprawy od strony, która przegra w postępowaniu.
Wpłaty pieniężnej dokonuje się w kasie sądu na podstawie przygotowanego pozwu. Jeżeli chcemy zrobić to przelewem, musimy wpłacić odpowiednią kwotę na numer konta podany na stronie internetowej sądu, a potwierdzenie przelewu dołączyć do pozwu.
Kolejne koszty wiążą się z obsługą prawną całej sprawy. Najczęściej zależą one od doświadczenia prawnika oraz jego specjalizacji. Wpływ ma również obszar działania i zamieszkania, gdyż ceny w większych ośrodkach wojewódzkich są w naturalny sposób wyższe niż w miasteczkach powiatowych. Godziny pracy obliczane są przez prawnika na podstawie czasu poświęconego na analizę i obsługę danej sprawy. Zazwyczaj mowa o kwotach od 100 do 300 zł za godzinę, a często dolicza się do tego koszt przygotowania konkretnych dokumentów, na przykład od 200 do 500 zł za sporządzenie pozwu.
Co powinno znaleźć się w powództwie o ustalenie zobowiązania?
Powództwo o ustalenie zobowiązania powinno zawierać:
- opis szczegółów dotyczących istniejącego lub niewykonanego zobowiązania,
- dowód, że dana osoba ma prawo dochodzić swojego roszczenia na przykład po rozwodzie przy wspólnym kredycie,
- dowód, że przedmiotowe zobowiązanie nadal pozostaje w mocy,
- wskazanie, jakiego rodzaju i wysokości powinna być opłata stosunkowa,
- dokumentacja, która umożliwi sędziemu podjęcie decyzji na temat danego zobowiązania.
Przykładowo w sprawie o ustalenie stosunku pracy należy dostarczyć do sądu podpisaną umowę o pracę czy inny rodzaj dokumentu pomiędzy stronami. Jeżeli powództwo dotyczy jego charakteru, pracownik powinien przedłożyć kopie grafiku czy harmonogramu pracy, opis swoich obowiązków wraz z dowodami na poszczególne działania, a także określić, czemu podejście pracodawcy jest niezgodne ze stanem faktycznym na gruncie obecnego prawa.
Powództwo o ustalenie zobowiązania należy składać do sądu okręgowego lub rejonowego, w zależności od sytuacji. Przed składaniem powództwa w sądzie, należy upewnić się, że sprawa odpowiada właściwemu dla niego obszarowi jurysdykcji. Dodatkowo zalecane jest zasięgnięcie porady prawnej, aby dowiedzieć się więcej na temat prawa oraz procedur sądowych dotyczących powództwa o ustalenie zobowiązania. Samodzielne procesowanie się może być bardzo kosztowne.